Risk Nedir? 

Risk, kurumların stratejik amaç ve hedeflerine ulaşmalarını olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilecek olaylar veya durumlar olarak tanımlanır. Olumlu yönde etkilediğinde risk fırsat olarak değerlendirilirken, olumsuz yönde etkilediğinde tehdit olarak değerlendirilir. Risk bir kurumun; Stratejik, Mali, Operasyonel hedeflerini gerçekleştirmesini engelleyecek, her türlü olayın gerçekleşme olasılığıdır. Her türde ve büyüklükte kurum; kendi hedeflerini gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceklerini veya ne zaman gerçekleştireceklerini belirsiz kılan iç/dış faktörler ve etkilerle karşılaşır. Bir kuruluşun hedefleri üzerindeki bu belirsizlik etkisi “RİSK”tir. Bu risk olumlu yönde değerlendirildiğinde “FIRSAT”, Olumsuz yönde değerlendirildiğinde ise “TEHDİT” olarak tanımlanır.


Risk Yönetimi 

Risk Yönetimi; Kurumların görevlerini yerine getirirken ortaya çıkabilecek risklerin önceden dikkatli bir biçimde ve ayrıntıları ile tanımlanıp değerlendirilmesi ve bu riskleri minimize edecek veya tam olarak ortadan kaldıracak önlemlerin alınmasıdır. Risk yönetiminin kurum içerisinde etkin bir şekilde uygulanabilmesi, kurumun iş süreçlerinin doğru şekilde entegre edilebilmesine bağlıdır.  Üniversitemizde risk yönetimi yaklaşımı; birimde yapılan işlere (alt süreçler) yönelik risklerin belirlenmesinden başlayarak izlenmesi ve raporlanmasını kapsayacak şekilde aşağıda yer verilen adımlar çerçevesinde uygulanır:


1.

Risklerin Belirlenmesi

Bu aşama yönetimin hedeflere ulaşmasını engelleyen veya zorlaştıran risklerin, belirlenmesi ve gruplandırılmasını kapsar. Risk belirleme yöntemi olarak; Mülakatlar ve Atölye Çalışmaları, Eski Veriler, Beyin Fırtınası (Odak Grubu), İşlem Akış Analizi, Olay Envanteri ve Uyarıcı Gösterge kullanılabilir.


1.1.

Riskleri belirlemek için cevaplanması gereken sorular;

Hedeflerimize ulaşma yolunda neler yanlış gidebilir? 

Usulsüzlük ve yolsuzluk alanları neler olabilir?

Zayıf olduğumuz alanlar nelerdir?

Kritik süreçlerimiz nelerdir?

En fazla harcama yaptığımız alanlar hangileri?

Faaliyetlerimize yönelik geçmiş risk deneyimlerimiz nelerdir?

Hangi tür işlemler başarısız olmamıza neden olabilir?

Faaliyetlerimiz hangi durum ya da olaylar karşısında aksayabilir ya da durabilir?


Hatalı Risk Tanımlaması

Hatalı yetki verilmesi

Doğru Risk Tanımlaması

Görev ve sorumluluk ile bağdaşmayan yetki verilmesi sonucu yetkisiz kişiler tarafından sistemde uygun olmayan/ hatalı işlemlerin gerçekleştirilmesi sonucu itibar kaybı vs.

Hatalı Risk Tanımlaması

Personel yetersizliği

Doğru Risk Tanımlaması

Personel yetersizliği nedeniyle kurum operasyonlarında aksamaların yaşanması ve öğrenciye sunulan kamu hizmetinin kalitesinin düşmesi.


Risk İştahı (Risk Alma İstekliliği)

Kurumun amaçları doğrultusunda kabul etmeye hazır olduğu en yüksek risk düzeyidir. Risk iştahı kavramı, bu düzeyin üzerindeki risklerin kabul edilemeyeceğini ve önlem alınması gerektiğini ifade eder.


2.

Risklerin Değerlendirilmesi

Risk değerlendirmesi, idarenin hedeflerine ulaşmasını etkileyebilecek faktörlerin analiz edilmesi ve riskin etki ve olasılık açısından öneminin belirlenmesidir. Etki ise bu olayın meydana gelmesi halinde, idarenin hedef faaliyetleri üzerinde yaratacağı sonucu ifade eder.

 

-

1 rakamı riskin gerçekleşmesi sonucu doğuracağı sonucun çok az önemli olduğu; 

 

-

5 rakamı bu sonucun çok önemli olduğu anlamına gelir.

Olasılık, bir olayın belirli bir zaman diliminde gerçekleşmesi durumunu ifade eder.

 

-

1 rakamı bir riskin gerçekleşme olasılığının hemen hemen olmadığı; 

 

-

5 rakamı riskin gerçekleşmesinin neredeyse kesin olduğu anlamına gelir.


3.

Risklere Yönelik Alınacak Kararların Belirlenmesi

Risklere yönelik alınacak kararları belirlerken aşağıdaki sorular göz önünde bulundurulmalıdır:

Riski kabul edersem ne olur? 

Fırsatın büyüklüğü riski almaya değer mi?

Faaliyeti maliyet-etkinlik analizi çerçevesinde daha iyi yapabilecek bir kuruluş var mı?

Hangi risklerin kontrol edilmesi gerekir?

Riskten kaçınmak adına faaliyeti başka bir döneme ertelemek veya alternatif bir faaliyetle ikame etmenin hedeflerim üzerinde etkisi nedir?


4.

Risklerin İzlenmesi

Riskler tespit edilip değerlendirildikten sonra belirli aralıkla gözden geçirilmesi gerekir. 

Özellikle yılda en az bir kez risklerin hâlâ var olup olmadığı, riskin öneminin değişip değişmediği, yeni kontroller geliştirilip geliştirilmediği gibi hususlar değerlendirilmelidir.

Kurum tarafından maruz kalınabilecek riskler, değişen iç ve dış koşullara bağlı olarak zaman içinde değişim gösterebilir veya yeni riskler ortaya çıkabilir. Risk seviyeleri ve önceliklerinde veya kurumun riske yaklaşımı ile risk iştahında değişiklikler olabilir. Daha önce etkin ve etkili olan risk yönetimi faaliyetleri kurum hedefleriyle uyumsuz hale gelebilir, faaliyetler yetersiz kalabilir veya kullanılamaz hale gelebilir, risklere karşı uygulanması kararlaştırılan eylem planları planlandığı gibi uygulanamayabilir.


5.

Risklerin Raporlanması

Risk yönetiminde, risklerin raporlanması; risk sahipliğinin desteklenmesi ve kurum içerisinde risk kültürünün yaygınlaştırılarak risklerin sistematik bir şekilde izlenmesi için önemli bir aşamadır. 

Kurumlarda etkin ve doğru karar alma mekanizmalarının işletilmesi için etkin bir risk raporlama yapısının kurulması zorunludur. Risklerin etkin yönetildiğinden makul seviyede güvence alınması ve hesap verebilirliğin sağlanması için kurumun kritik risklerine ilişkin; 

Raporlama; risk yönetiminin tüm süreçleri boyunca etkin bir şekilde işletilmesi gereken hayati bir unsurdur.

Raporların, mümkün olduğunca kısa ve öz bilgilerden oluşması, değerlendirmelere ilişkin kanıtları göstermesi, gerektiği zamanda ve gerekli kişilere sunulması özel önem taşımaktadır.


Risk Yönetimi için Kritik Başarı Faktörleri

Risk yönetim sürecinin üst yönetim tarafından sahiplenilmesi, vizyon ve misyon doğrultusunda bir risk stratejisinin oluşturularak uygulamanın teşvik edilmesi,

Risk yönetimi süreçlerinin sade, esnek ve uygulanabilir olması ve diğer temel süreçlerle (stratejik planlama, performans yönetimi, insan kaynakları yönetimi vb.) bütünleşik olarak planlanması ve yürütülmesi, 

Risk yönetimi süreçlerinin sistematik bir şekilde izlenmesi, raporlanması ve değerlendirilmesi

Kurumları risk yönetiminde başarıya götürür.


Risk Yönetimi ile İlgili Dokümanlar

S/N

Adı

Bağlantı Linki

1.

OKÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Risk Kayıt Formu

2.

OKÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Risk Faaliyet Değerlendirme Formu

3.

OKÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Risk Etki ve Olasılık Değerlendirme Formu



Güncelleme 28.09.2024 12:33:33



 

Görüntülenme Sayısı: 1008