Tarih Tezli YL Ders İçerikleri

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS

ANA DAL ÖĞRETİM PROGRAMI ZORUNLU DERS İÇERİKLERİ

1.       SINIF / 1. YARIYIL

S/N

Dersin Kodu

DERSİN ADI

Z/S

T

U

L

TS

K

AKTS

1.

TTZ801

UZMANLIK ALAN DERSİ (SPECIALİZATION COURSE)

Z

4

0

0

4

0

6

İçerik: Bu dersin amacı öğrencinin kendi seçtiği bir alanda ileri düzeyde bilgi edinmesini, araştırma tecrübesi elde etmesini ve konu üzerinde oluşmuş akademik literatüre katkı yapmaya başlamasını sağlamaktır. Ders kapsamında araştırma konusu belirleme, konu hakkında kaynak taraması yapabilme, araştırma önerisinin yazılması ve araştırma tasarımı gibi konu başlıkları ele alınmaktadır.

2.

TTZ805

SEMİNER (SEMINAR) (*******)

Z

0

0

0

0

0

6

İçerik:  Bu dersin amacı öğrencilere araştırma sorusu geliştirme, kaynak tarama, araştırma yöntemi ve kuramsal çerçeve belirleme ve uygulama yapma becerileri kazandırmaktır. Ders kapsamında araştırma odağını güçlendirmek, araştırma sorusunu keskinleştirmek ve arıtmak, çeşitli teorik ve metodolojik yaklaşımları ve araştırma etiğini belirgin hale getirmek, arşiv ve kütüphane araştırmasıyla ilgili pratik beceriler geliştirmek ve bilimsel inceleme ve sunum becerilerinin düzenini geliştirmek gibi konular ele alınmaktadır.

3.

BES801

BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ VE YAYIN ETİĞİ (SCIENTIFIC RESEARCH METHODS AND PUBLICATION ETHICS)

(********)

Z

3

0

0

3

3

6

İçerik: Bu dersin amacı öğrencilere bilimsel araştırma yapma ve bilimsel bir rapor hazırlama yetkinliği kazandırmaktır. Ders kapsamında bilim ve bilimsel araştırma kavramları, bilimsel araştırmanın amaç ve türleri, bilimsel araştırma sürecinin planlanması, bilimsel araştırma yöntemleri, veri çeşitleri ve veri toplama yöntemleri, toplanan verilerin değerlendirilmesi, kaynak ve dipnot gösterme kuralları, rapor yazma ve sunum becerileri gibi konu başlıkları ele alınmaktadır. 

5

TTZSEC1YY

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS 1. YY SEÇMELİ DERSLER

S

3

0

0

3

3

6

6

TTZSEC1YY

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS 1. YY SEÇMELİ DERSLER

S

3

0

0

3

3

6

7

TTZSEC1YY

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS 1. YY SEÇMELİ DERSLER

S

3

0

0

3

3

6

Kısaltmalar: Z: Zorunlu; S: Seçmeli; T: Haftalık Teorik Ders Saati; U: Haftalık Uygulama Ders Saati; L: Haftalık Laboratuvar Ders Saati; TS: Haftalık Toplam Ders Saati; K: Dersin Kredisi; AKTS: Dersin Avrupa Kredi Transfer Sistemi Kredisi.

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS

ANA DAL ÖĞRETİM PROGRAMI SEÇMELİ DERS İÇERİKLERİ

1.       SINIF / 1. YARIYIL

S/N

Dersin Kodu

DERSİN ADI

Z/S

T

U

L

TS

K

AKTS

1

TTZ809

ORTA ASYA TÜRK SIYASI TARIHI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Türklerin bir kavim olarak ilk kez ne zaman tarih sahnesine çıktıklarının, bir başka deyişle hangi tarihî kaynaklarda adlarının ilk defa zikredildiğinin tespit edileceği bu derste ayrıca, Orta Asya’nın Türklerin anayurdu olması bakımından yeri ve önemi de değerlendirilecektir. Öte yandan Türklerin Orta Asya’dan neden göç ettikleri analiz edilmekle birlikte, hem Orta Asya’da hem de Orta Asya’dan göç etmelerinin akabinde dünyanın çeşitli coğrafyalarında kurdukları Büyük Hun ve Avrupa Hun Devletleri, Göktürk, Uygur, Avar, Türgiş, Hazar, Peçenek, Kuman, Karluk ve Ogur devletlerinin tarihleri de ders kapsamında anlatılacaktır.

2

TTZ811

BÜYÜK SELÇUKLU İMPARATORLUĞU TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste Büyük Selçuklu Devleti’nin nasıl kurulduğu ve Maveraünnehir bölgesinde nasıl hakim bir kuvvet haline geldiği, devletin yöneticileri olan Tuğrul ve Çağrı Beyler, Alpaslan ve Melikşah dönenimde gerçekleşen siyasi olaylar ekseninde anlatılacaktır. Bununla birlikle Büyük Selçukluların İslam dünyası içerindeki konumu da Fatımîler ve Büveyhîler gibi İslam devletleriyle kurduğu ilişkiler ve nezdinde değerlendirilecektir. Derste ayrıca devletin Melikşah dönemi sonrasındasın giderek zayıflamasının nedenleri üzerinde durulacaktır.

3

TTZ813

TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste yedinci yüzyıldan itibaren kitleler halinde Müslüman olmaya başladıkları bilinen Türklerin İslam dinini kabul etmelerindeki çeşitli etkenler detaylı bir şekilde incelenecektir. Söz gelimi İslam ordularının Türklerin yaşadığı Orta Asya’ya yaptıkları seferlerin veya Müslüman tüccarların ürünlerini Orta Asya’ya taşıyan kervanları vesilesiyle Türklerle kurmuş oldukları kültürel iletişimin söz konusu süreçteki payları analiz edilmekle birlikte, bu durumun Türklerin devlet yönetimi anlayışına nasıl yansıdığı, bir başka deyişle İlk Türk – İslam devletlerinin nasıl ortaya çıkmaya başladığı da derste bahsedilecek konular arasındadır.

4

TTZ815

ORTAÇAĞ TARİHİ KAYNAKLARI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Ortaçağ’da var olan Türk ve İslam devletlerinin tarihinin anlaşılması için incelenmesi gereken  kaynak türlerinin tanıtılacağı bu derste, o dönemde yaşamış tarihçilerce Arapça, Farsça veya Türkçe kaleme alınmış eserlerin, yine o dönemde söz konusu devletlerin hakim olduğu topraklarda bir süre bulunmuş olan seyyahların yazdığı seyahatnamelerin içerikleri detaylı bir şekilde analiz edilirken, bunlardan yola çıkılarak hazırlanmış bilimsel çalışmaların nitelikleri de değerlendirilecektir.

5

TTZ817

ORTAÇAĞDA İRAN TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: Bu derste, İslam devletlerinden Emevilerin ve Abbasilerin fetihleri neticesinde İran coğrafyasında İslam dininin nasıl yayıldığı anlatılmakla birlikte, Sasani Devleti’nin bölgedeki varlığının da bölgedeki İslam algısına ne gibi katkılar sunduğu, böylelikle Araplar ve Türklerle beraber İranlıların da nasıl İslam medeniyetinin mühim temsilcilerinden biri haline geldiği anlatılacaktır.

6

TTZ819

HAÇLI SEFERLERİ TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste, Avrupa’daki, Anadolu’daki ve Ortadoğu’daki askeri, dini ve siyasi sebepleri ve sonuçları itibarıyla Haçlı Seferleri bütüncül bir şekilde incelenecektir. Evvela bir olgu olarak “Haçlı”nın ne anlama geldiği tespit edilmekle birlikte, hemen hemen iki yüzyıl boyunca devam eden seferlerden her birinin bir diğerinden farkı ve diğerleriyle benzer yönleri ortaya konarak karşılaştırmalı bir yaklaşımla analiz edilecektir.

7

TTZ821

OSMANLI DEVLETİ’NDE MİLLET SİSTEMİ VE GAYRİMÜSLİMLER

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Osmanlı Devleti’nin toplum yapısının oluşmasında İslam hukukunun yerinin ve etkilerinin gözlemleneceği bu derste, bir kavram ve olgu olarak milletin klasik dönem Osmanlı toplumunda neyi işaret ettiği, Osmanlı toplum yapısının hangi milletlerden oluştuğu ve gayrimüslimlerin bu yapı içerisindeki sosyal, ekonomik ve hukuki konumları, bu konumun devletin on dokuzuncu yüzyıldan itibaren giderek daha hızlı ve sistematik hâle gelen modernleşme hamleleri ve yenileşme çabalarıyla birlikte nasıl bir değişim ve dönüşümüne uğradığı ve bu dönüşümün Osmanlı Devleti’ne etkileri dersin konuları kapsamındadır.

8

TTZ823

YENİÇAĞ OSMANLI SOSYO-EKONOMİK TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan on sekizinci yüzyılın sonuna kadar tecrübe ettiği siyasi olayların bir anlatımı da gerçekleştirilerek işlenecek olan bu derste, Osmanlılar’ın söz konusu uzun zaman dilimi süresince nasıl bir devlet ve toplum düzeni inşa etmiş oldukları ve bu düzenin Osmanlı Devleti’ne klasik / karakteristik niteliklerini nasıl kazandırmış olduğu çeşitli boyutlarıyla incelenecektir. Söz gelimi Osmanlıların toplumsal ve ekonomik yapısının nelerden oluştuğu ve bunun hukuki yansımaları, bu yapının içerisinde bulunabilecek hem İslam hem de geleneksel Türk kültüründen unsurlar ve bunların zamanla ne tür değişimler geçirdikleri gibi meseleler dersin içeriğini oluşturmaktadır.

9

TTZ825

OSMANLIDA GÜNDELİK YAŞAM

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Osmanlı toplumunun yaşayış biçimlerine, bir başka deyişle Osmanlı devletinde yaşamış insanların hayatlarının normal akışının nasıl gerçekleştiğine dair bir panorama sunulacak olan bu derste, Osmanlı toplumunda ev içi yaşam ve aile yapısının nasıl olduğuna, düğün, şenlik ve cenazeler, salgın hastalıklarda neler yapıldığına veya yeme içme ve mutfak kültürünün neleri ihtiva ettiği gibi konulara yer verilecektir.

10

TTZ827

OSMANLI ARŞİV BELGELERİ I

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: Osmanlı arşivlerinin nasıl kurulduğu ile birlikte Osmanlı Devleti’nde arşivcilik faaliyetlerinin nasıl başladığı ve sürdürüldüğünün bir tarihçesi verilerek başlanacak olan bu derste daha sonra, devlete dair bütün yazışmaları içeren bir kurum olarak arşivlerde bulunan belge türlerinin neler olduğu, bunların hangi karakteristik özellikleri vesilesiyle birbirlerinden ayırt edilebilecekleri ve ne hakkında yazılmış oldukları anlatılacak; söz gelimi şer’iyye sicilleri, tapu tahrir defterleri, buyruldular, beratlar ve  daha çok sayıda ve çeşitli örneklerinin öğrenciler tarafından okunarak yorumlanması ve doğru bir şekilde bağlamına yerleştirilerek anlaşılması sağlanacaktır.

11

TTZ829

OSMANLI TARİHİNİN KAYNAKLARI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Osmanlı Devleti’nin tarihine dair ilk elden bilgilerin ne tür kaynaklardan edinilebileceğinin öğretileceği bu derste, bilhassa Fatih Sultan Mehmed döneminden itibaren devamlılık arz eder şekilde okuyucu karşısına çıkan arşiv belgelerinin yanı sıra daha öncesine ait olduğu düşünülen bellli başlı vakfiyeler, menakıbnameler, seyahatnameler gibi yazılı eserlerin Osmanlı Devleti’nin kuruluş dönemine dair nasıl bilgiler içerdiği analiz edilecektir. Ayrıca on beşinci yüzyıldan itibaren kaleme alınan gazavatname ve kanunnamelerin yahut on yedinci yüzyıldan itibaren görülmeye başlanan adaletnamelerin içeriğiyle birlikte bu tür tarihi metinlerin devletin yapısı ve bu yapının zaman içerisindeki değişimi hakkında araştırmacılara nasıl veriler sağladığı da derste incelenecektir.

12

TTZ831

OSMANLIDA TASAVVUF VE TARİKATLAR

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: Osmanlı Devleti’nin siyasi, kültürel ve toplumsal dinamikleri içerisinde tasavvufî anlayışların ve bunların kaynakları olarak addedilebilecek tarikatların ne ölçüde önemli bir yer tuttuğunun anlaşılmasının sağlanacağı bu derste, kuruluş döneminden itibaren tarikatların söylemlerinin ve faaliyetlerinin bilhassa Rumeli’de ve Balkanlar’da Osmanlı hakimiyetinin pekişmesine nasıl vesile olduğu betimlenecektir. Öte yandan söz konusu tarikatların Anadolu’daki etkinliklerine de değinilmekle birlikte, Osmanlı merkezi yönetimiyle sürdüregeldikleri ilişkilerin tarihsel niteliği ortaya konacaktır.

13

TTZ833

19. YÜZYILDA AVRUPA’DAKİ GELİŞMELER VE OSMANLI DEVLETİ’NE ETKİLERİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 1789 Fransız İhtilali’nin gerçekleşmesinde etkili olan eşitlik, özgürlük ve kardeşlik ilkelerinin, Avrupa’nın siyasal ve entelektüel çevreleri tarafından giderek daha fazla rağbet görüp benimsenmesinin, evvela kıta Avrupa’sının çevresini 1830 ve 1848 Devrimleri ile nasıl değişime uğrattığının anlatılacağı bu derste, söz konusu politik süreçlerin Osmanlı Devleti’ne ne ölçüde yansıdığı ve hangi çevrelerde nasıl karşılıklar bulduğuna da yer verilecektir. Öte yandan, Fransa’nın 1789 sonrasında tecrübe ettiği Napoleon Dönemi’nin, yani Napoleon Bonaparte’ın ihtilali müdaafa savaşlarının akabinde düzenlediği seferler ve elde ettiği başarılarla Fransız İmparatoru oluşunun hem Avrupa Devletleri’ne hem de Osmanlı Devletin’ne etkilerinin neler olduğu da derste üzerinde durulacak bir diğer meseledir.

14

TTZ835

I. MEŞRUTİYET DÖNEMİ SİYASİ FAALİYETLERİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:   On dokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren Osmanlı Devleti’ndeki bazı üst düzey bürokratlar ve belli başlı entelektüeller arasında devletin anayasal monarşi ile yönetilmesi gerektiği fikrinin nasıl yaygınlık kazandığının ve bu fikrin nasıl bir süreç neticesinde, hangi şartlar altında gerçekleştiğinin analiz edileceği bu derste, Ziya Paşa, Namık Kemal, İbrahim Şinasi ve Mithat Paşa gibi söz konusu fikrin temsilcilerinin düşünce dünyalarına da bakılacaktır. Bu bağlamda Tanzimat ve Islahat Fermanları’nın da etkisiyle Osmanlıcılık düşüncesinin nasıl ortaya çıktığı irdelenecektir.

15

TTZ837

MİLLÎ MÜCADELE TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından 29 Ekim 1923’te Türkiye Cumhuriyeti’nin resmen kuruluşuna dek geçen süre içerinde yaşananların bütün boyutlarıyla incelemeye tabi tutulacağı bu derste, Birinci Dünya Savaşı sonrasında Anadolu’nun İtilaf Devletlerince işgali ve Osmanlı hükümetinin buna dair tutumu, Anadolu’daki direniş hareketinin Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde bir yandan önce Havza ve Amasya Genelgeleri, sonra Erzurum ve Sivas Kongreleri ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışı ile diğer yandan Anadolu’daki Kuvâ – yi Milliye gruplarının düzenli bir orduya dönüştürülmesiyle aşama aşama örgütlü bir hâl alışı, düzenli ordu ile İtilaf Devletleri’ne karşı kazanılan askeri zaferlerin en nihayetinde Lozan Barış Antlaşmasıyla resmiyet kazanması anlatılacaktır. Bu açıdan derse Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun tarihi olarak da bakılabilir.

16

TTZ839

20. YÜZYIL SİYASİ TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Yüzyılın ilk yarısında vuku bulan dünya savaşlarının sebepleri ve sonuçları itibarıyla birbirlerini nasıl etkilediklerinin siyasal, ekonomik ve toplumsal açıdan inceleneceği bu derste ayrıca, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra tecrübe edilen, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği’nin siyasi, askeri, diplomatik, ekonomik, kültürel ve bilimsel olmak üzere pek çok alanda rekabet ettiği bir zaman dilimi olarak Soğuk Savaş Dönemi de anlatılacaktır.

17

  TTZ841

MİLLİ MÜCADELE VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ TARİHİNİN KAYNAKLARI VE ARAŞTIRMA METODU

  S

 3

  0

 0

 3

 3

 6

İçerik:  Bu derste, Milli Mücadele Dönemi Tarihi ve Türkiye Cumhuriyet Tarihi’nin hem kronojik hem de tematik açıdan hangi olay ve olguları kapsadığı tespit edilmekle birlikte, bunların araştırılabilmesi için incelenmesi gereken bilgi ve belgelerin neler olduğu ve nerelerde bulunabilecekleri anlatılacaktır. Bu bağlamda Cumhuriyet Tarihi ile ilgili arşivlerin hangileri olduğu ve ihtiva ettikleri belge türlerinin tanıtımı yapılacak, ayrıca Cumhuriyet döneminde yayınlanan belli başlı süreli yayınların birer kaynak olarak öneminin üzerinde durulacaktır. Türkiye Cumhuriyeti Tarihi ile ilgili gerçekleştirilecek bir araştırmada seçilen konunun niteliğine göre hangi adımların takip edilmesi gerektiği de derste öğrencilere verilecek bilgiler arasındadır.

18

TTZ843

CUMHURİYET DÖNEMİ TARİHİ VESİKALAR

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste Türkiye Cumhuriyeti tarihine dair bilgi ve belgeleri ihtiva eden Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Tarihi Arşivi’nin bir tanıtımı yapılacak; içerisindeki belgelerin nasıl tasnif edildiği, hangi fonlarında ve klasörlerinde ne tür belgelerin bulunduğu, bunlar hakkında nasıl arama yapılabileceği ve ne tür belgelerin ne tür araştırmalara temel teşkil edebileceği öğretilecektir. Öte yandan Erken Cumhuriyet Dönemi’nde yaşamış, siyasi, toplumsal yahut kültürel açıdan Türkiye’nin tarihinde kayda değer etkiler bırakmış kimselerin kaleme aldıkları anıların da birer Cumhuriyet Tarihi kaynağı olarak yürütülen araştırmalarda nasıl kullanılabileceklerinin anlaşılması da derste öğrencilerin edinmesinin amaçlandığı kazanımlardandır.

19

TTZ845

CUMHURIYETI DÖNEMI DIŞ POLITIKA TARIHI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Milli Mücadele döneminde İtilaf devletlerinin Anadolu’daki temsilcileri ile Ankara hükümeti arasında kurulan iletişimden ve bu iletişim düzenli ordunun kazandığı askeri zaferler neticesinde nasıl bir değişim geçirdiğinden başlanarak anlatılacak olan bu derste daha sonra Mudanya Ateşkes Antlaşması ve Lozan Barış Antlaşması imzalanmadan evvel yürütülen müzakerelerde karşılaşılan güçlükler ve bunların nasıl aşıldıkları gözler önüne serilecektir. Cumhuriyet’in ilânının ardından Türk Dışişleri teşkilâtının yeniden yapılanma sürecinin nasıl gerçekleştiği ile birlikte Atatürk döneminde benimsenen dış politika prensiplerinin neler olduğu ve bunların nasıl uygulamaya geçirildiği örneklerle anlatılacak; söz gelimi Lozan’da tam olarak çözüme kavuşturulamayan Hatay ve Musul meselelerinin seyri, dünya savaşı sonrasında oluşan gergin uluslararası konjonktürde barış isteği ve güvenlik arayışları neticesinde Türkiye’nin jeopolitik etki alanı olarak addedilebilecek Balkanlar, Ortadoğu ve Akdeniz’de çeşitli uluslararası anlaşmalarla kurduğu ittifakların nitelikleri analiz edilecektir. Öte yandan İnönü döneminde Türkiye’nin İkinci Dünya Savaşı’na dahil olmaması için attığı adımlar ve benimsediği strateji de derste detaylı bir şekilde incelenecek; savaş sonrasında söz konusu stratejinin nasıl bir değişime uğradığı da analiz edilecektir.

20

 TTZ847

MEŞRUTİYET’TEN CUMHURİYET’E SOSYAL YARDIM POLİTİKALARI

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik:   Osmanlı Devleti’nde II. Meşrutiyet’in ilânını takiben İttihat ve Terakki hükümetleri tarafından uygulamaya konulan, daha sonra Türkiye Cumhuriyeti’nde de örnekleri görülmeye devam eden sosyal yardım politikalarının bir panoramasının sunulacağı bu derste, toplumun hangi kesimlerinin yardıma muhtaç olarak tanımlanıp bu politikaların kapsamına dahil edildiği söz gelimi dul, yetim, engelli veya afetzede olan insanlarla birlikte, Balkan Savaşları, Birinci veya Dünya Savaşı esnasında yaşadığı yeri terk etmek durumunda kalarak bir nevi muhacir olmuş insanlara devletin nasıl yardımlarda bulunup hayatlarını devam ettirmelerini sağladığı anlatılacaktır. Devletin bu amaçla kurduğu Darülaceze, Hilal – i Ahmer veya Çocuk Esirgeme Kurumu gibi kurumların nitelik ve faaliyetleri dile getirilmekle birlikte bunların dışında ve bunlara ek olarak kuruluşlarında çoğunlukla kadınların rol aldığı çeşitli yardım cemiyetlerinin yapıp ettiklerine de yer verilecektir. Öte yandan Türkiye’de savaş sonrası dönemde toplum sağlığının muhafaza edilmesi amacıyla Sıhhat ve İçtimaî Muavenet Teşkilatı’nın yapısı ve faaliyetleri de ayrıca analiz edilecektir.

21

TTZ849

TÜRK DİPLOMASİ TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Türkiye’nin Cumhuriyet’in ilk yıllarında benimseyip sürdüğü dış politika prensiplerinin ve bu prensipler doğrultusunda attığı adımların neler olduğuna ilaveten, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesini takiben tecrübe edilen bir süreç olarak Soğuk Savaş Dönemi’nin Türk dış politikasını nasıl etkilediği, Türkiye’nin dış politika anlayışında Soğuk Savaş ile birlikte ne gibi değişimler olduğu, bunun yanı sıra devlet olarak hangi önceliklerinin de değişmeden kaldığı, Türkiye’nin Kore Savaşı’na dahil oluşu, NATO’ya girişi, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği ile olan ilişkileri, Kıbrıs Meselesi gibi örnek olay ve süreçler üzerinden anlatılacaktır.

22

TTZ851

ARŞİVLER VE MÜZECİLİK TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Geçmişe dair kayıtların hem saklanarak hem de sergilenerek tarihe dönüşmesine vesile olan mekanlar olarak arşivlerin ve müzelerin tarihleri ile birlikte fonksiyonlarının neler olduğunun da anlatılacağı bu derste, Türkiye’de başta Devlet Arşivleri Başkanlığı çatısı altında faaliyet gösteren Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivleri’nin zaman geçtikçe daha da zenginleşen içeriklerinden örneklerle tanıtımı yapılacak; bunun yanı sıra çeşitli bakanlık arşivleri, askeri arşivler ve araştırmalarda sıklıkla kullanılan belli başlı süreli yayın koleksiyonlarının içerikleri hakkında bilgi verilecektir. Öte yandan Türkiye’de müzecilik faaliyetlerinin geç dönem Osmanlı’ya kadar uzanan tarihi verilmekle birlikte, Türkiye’deki müzelerin tarihsel bir tasnifi gerçekleştirilecek, bir başka deyişle, Türkiye’deki hangi müzede Türkiye’nin tarihine dair hangi dönemine dair ne tür bilgiler bulunabileceğinin bilgisi öğrencilere verilecektir.

23

TTZ853

TÜRK BASIN TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 Bu derste, Türkiye’deki basım ve yayın faaliyetlerinin tarihi, Osmanlı Devlet’inde İbrahim Müteferrika’nın ilk matbaayı kurmasından anlatılmaya başlanacak ve genellikle gazeteler ve dergiler olmak üzere çıkarılan süreli yayınların nitelikleri üzerinden değerlendirilecektir. Söz gelimi ilk resmi gazete Takvim – i Vakayi’nin ardından ilk özel gazeteler olarak kabul edilen Tasvir – i Efkar ve Ceride – i Havadis’in yayınlanması ile kayda değer anlamda var olmaya başlayan Osmanlı basınının Meşrutiyet Dönemi’ndeki çeşitliliğine yer verilecek, Birinci Dünya Savaşı ve Milli Mücadele döneminde basının tutumundaki farklılıkların nedenlerine bakılacaktır. Cumhuriyet’in ilanı ile birlikte Erken Cumhuriyet Dönemi’nden itibaren basın ve siyaset kurumu arasındaki ilişkinin seyri o dönemde yayınlanan belli başlı gazetelerden örnekler eşliğinde incelenecektir.

24

 TTZ855

ÇUKUROVA BÖLGESİNDE TÜRK-ERMENİ İLİŞKİLERİ I

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: Çukurova’ya ilk kez beşinci yüzyılda göç ettikleri bilinen Ermeniler’in yirminci yüzyılın ilk yıllarına dek ne gibi siyasi ittifaklar içerisinde bulundukları ve bunların Türklere olan etkileri derste örnekler üzerinden anlatılacaktır.

25

TTZ857

CUMHURİYET DÖNEMİNDE İÇ KARIŞIKLIKLAR

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: Cumhuriyet’in ilanından sonra Türkiye’de meydana gelen genellikle isyan nitelikli toplumsal olayların sebepleri ve sonuçlarının detaylı bir şekilde analiz edileceği bu derste, Şeyh Sait İsyanı, Menemen Olayı, Dersim ve Ağrı İsyanı gibi olayların anlatımı gerçekleştirilmekle birlikte her birindeki benzer ve farklı yönlerin tespiti yapılacak, Türkiye’de imparatorluktan cumhuriyete geçiş sürecinde yaşandığı gözlemlenen söz konusu olayların arka planındaki toplumsal, ekonomik, dini ve kültürel etkenlerin neler olduğu hakkında değerlendirmelerde bulunulacaktır. İsyanların öncüleri ve sözcüleri oldukları görülen olan bu etkenlerin temsilcilerinin, Türkiye’de ilan edilip uygulamaya konularak yeni var olmaya başlamış bir rejim biçimi olan cumhuriyetle kurdukları ilişkinin nitelikleri tespit edilmekle beraber, devletin cumhuriyetin ülkedeki devamlılığını sağlamak adına isyanları önlemek ve sona erdirmek için ne gibi tedbirler aldığı da ders kapsamında anlatılacaktır.

26

TTZ859

MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDE KONGRELER

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:

 Bu derste Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’ndan mağlup olduğunu kabul fiilen kabul ederek çekildiğini tescilleyen Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalamasından hemen sonra İtilaf Devletleri’nin Anadolu’da başlayan işgallerine karşı nasıl direniş pratikleri geliştirilebileceğine dair tartışmaların vuku bulup çözüm önerilerinin geliştirildiği, evvela yerel / bölgesel eşrafın katılımı ve ile başlayan kongre toplantılarının, Milli Mücadele içerisindeki yeri ve önemi anlatılacaktır. Söz konusu kongrelerin Erzurum ve Sivas Kongrelerinde alınan kararlarla ulusal bir nitelik kazanmaya başladığı ve Milli Mücadele’ye Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışından evvel nasıl hukuki bir meşruiyet zemini hazırladığı tespit edilmekle birlikte, bütün bu süreçte Mustafa Kemal Paşa’nın rolünün önemi üzerinde de durulacaktır.

27

TTZ861

NUTUK VE TEMEL ÖĞRETİLERİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün yazmış olduğu Nutuk adlı eseri bütün yönleriyle değerlendirilecektir. Nutuk’un nasıl bir eser olduğu, kronolojik olarak kapsamı, içerisinde nelerin neden ve nasıl anlatıldığı, Atatürk’ün Nutuk’u yazarken nasıl bir metodoloji takip ederek, hangi kaynaklara başvurduğu anlatılacaktır. Milli Mücadele dönemini ile birlikte Cumhuriyet’in ilanına giden süreci ve sonrasını birinci ağızdan dinleyebileceğimiz bir nevi anı türünde kaleme alınmış bir eser Nutuk’un kişi kadrosunun kimlerden oluştuğu, yani Atatürk’ün Nutuk’ta kimleri nasıl andığı, bir başka deyişle söz konusu süreçlerde kimlerle olan ilişkilerini nasıl dile getirdiği ve bunun muhtemel anlamlarına dair değerlendirmeler de dersin kapsamındadır. Bu bağlamda Nutuk’un bir kaynak olarak hem Türk siyasi tarihi açısından hem de Cumhuriyet tarihi yazımı açısından önemi de derste üzerinde durulacak hususlardandır. Son olarak Atatürk’ün Nutuk gibi bir eseri neden yazmış olduğu, kendisinin Nutuk vesilesiyle söylemek istediklerine dair yorumlar da derste kendisine yer bulacaktır.

28

TTZ863

ESKİ ÇAĞ TARİHİ KAYNAKLARI VE

METODOLOJİSİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste Eski Çağ Tarihi araştırmalarının nasıl gerçekleştirildiğinin öğretilmesi amaçlanmaktadır. Eski Çağ’ın kronolojik ve tematik sınırları çizildikten, bir başka deyişle Eski Çağ’ın ne zaman ve nasıl başlayıp sona erdiği ile birlikte, hangi medeniyetlerin Eski Çağ Tarihi kapsamında değerlendirilmesinin doğru olacağı tespit edildikten sonra, Anadolu, Mezopotamya, Yunan ve Roma uygarlıklarının özellikleri tanıtılacaktır. Bu yapılırken bir yandan da söz konusu medeniyetlere dair akademik araştırmaların hangi kaynaklar üzerinden yürütüldüğü gösterilecek ve alana dair yeni bilgiler ortaya koymanın ve perspektifler sunmanın imkanlarından bahsedilecektir. Öte yandan derste birer Eski Çağ Tarihi kaynağı olarak Türkiye’deki arkeoloji müzelerinin içeriklerine de yer verilerek bu alanda tarih ve arkeoloji arasındaki işbirliğinin ve disiplinlerarası çalışmanın önemine vurgu yapılacaktır.

29

TTZ865

MÖ II. BİNDE ANADOLU TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Tarih boyunca Anadolu, birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve çok sayıda devletin saldırısına maruz kalmıştır. İşte bu durumdan dolayı Anadolu, çeşitli kültürlerin bir araya gelip kaynaştığı bir coğrafya durumuna gelmiştir. M. Ö. III. Binyılda birçok medeniyet birlikte Anadolu’da yaşamıştır. Bu durumun uzun yıllar devam etmesi ise birlikte yaşayan medeniyetlerin kaynaşmasına en güzel örnektir. M. Ö. II. Binyıl Anadolu tarihi Hititlerin başkenti Hattuşaş’ta ve Hitit Devleti ile aynı dönemde yaşamış olan Mısır, Mitanni ve Asur devletlerinden kalan belgeler sayesinde açığa kavuşturulabilmiştir. Ancak yine de M. Ö. II. Binyıl Anadolu tarihi, çözülmeye değer büyük bir problem olarak karşımızda durmaktadır. M. Ö. II. Binyılda önce Akad daha sonra ise Asur kaynaklarından öğrenilen bilgilere göre Anadolu’nun her tarafında farklı devletler bulunmaktadır. Bunların bazıları devlet bazıları topluluk mahiyetindedir. Bu devletlerin hemen hepsi aynı binyıl içerisinde yaşamıştır. Fakat hepsi aynı yüzyılda ya da hepsi birbiriyle tam olarak çağdaş değildirler. Devletler kendi içerisinde bağımsız halde yönetilmişlerdir fakat çoğu zaman büyük bir güce sahip olan yani Hitit Devletine bağlı durumda yaşamışlardır. Bu devletler fırsat buldukça Hitit Devleti’ne karşı isyan etmişlerdir. M. Ö. II. Binyılda Anadolu’da yaşayan en önemli ve büyük bir güce sahip olan Hitit Devleti’ni isyan ederek zaman zaman zor durumda bırakmışlardır. M. Ö. II. Binyılda Anadolu’da yaşayan kavimler: Hititler, Kaşkalar, Palalar, Lukkalar, Arzawalılar, Kizzuwatnalılar, Wiluşalılar, Karkişalılar, Maşalılar, Ahhiyawalılar, Pitaşşalılar, Aşşuvalılar, İşşuvalılar, Tarhundaşşalılar, Azzi-Hayaşalılar ve Işmerıgalılar’dır. Bu ders kapsamında başta Hitit Devleti olmak üzere bütün bu devletlerin birbirleriyle olan ilişkileri anlatılacaktır.

30

TTZ867

GENEL TÜRK TARİHİNİN KAYNAKLARI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  İslamiyet öncesi Türk Devletleri’nin tarihlerine dair bilimsel araştırmaların nasıl gerçekleştirileceğine dair bilgi ve metodların paylaşılacağı bu derste, söz konusu devletler hakkında bilgilerin bulunabileceği Çin İmparatorluğu’na ait yıllıklar, seyahatnameler, Göktürk Yazıtları örneğinde görüldüğü üzere dikili taşlar veya mezar kalıntıları gibi arkeolojik bulgular, bu devletlerle ilişki kurmuş başka devletlerin tarih yazarlarının kaydettiği kronikler gibi çok çeşitli kaynak türlerinin araştırmalarda nasıl kullanılacağı öğretilecektir. Ayrıca alanla ilgili tarihyazımınının genel durumu ve görülen boşlukların neler olduğu da anlatılacaktır.

31

TTZ869

TÜRK-RUS İLİŞKİLERİ TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: Bu derste on yedinci yüzyılın sonları ve on sekizinci yüzyıldan itibaren gerek Rus hükümdarlarının uzun süredir benimsediği İstanbul’a ve Boğazlar’a hakim olarak sıcak denizlerdeki nüfuzunu artırma politikasının birer yansıması, gerekse bu politikanın gerçekleşebilmesi için özellikle Rus Çarı Büyük Petro’nun gerçekleştirdiği askeri, idari ve ekonomik reformların birer sonucu olarak Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaşların ve bunların uzantısı addedilecebilecek şekilde kurulan diplomatik ilişkilerin nitelikleri üzerinde durulacaktır. Bütün bunlarda yaşanan değişimler ve bunlarda Avrupa’nın büyük devletlerinin etkisi de derste analiz edilecek bir diğer husustur.

32

TTZ871

OSMANLI DEVLETI’NDE YEREL YÖNETIM 

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:

 Osmanlılar gibi sınırları yüzyıllar içerisinde çok geniş bir coğrafyaya yayılmış olan bir devletin söz konusu coğrafyayı idari olarak nasıl bölümlendirdiği ve her bir bölümün yönetiminden kimleri ne kadar sorumlu tuttuğunun anlatılacağı bu derste, Osmanlılar’ın yönetsel bazda köy, nahiye, kaza, sancak, vilayet, eyalet ve beylerbeyliği olarak nasıl bir hiyerarşi kurduğu ve bunların idarecilerinin görev ve sorumluluklarının tanımı verilmekle birlikte söz konusu idarecilerin payitaht İstanbul ile olan iletişimi bağlamında merkez ve taşra ilişkilerinin nasıl şekillendiği de anlatılacaktır.

33

TTZ873

FRANSIZ İHTİLALI VE AVRUPA 

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:

1789’da gerçekleşen Fransız İhtilâli’nin siyasi, askeri ve kültürel açıdan Avrupa’yı ne kadar derinden etkilemiş olduğu, ihtilâlden sonra Avrupa’da vuku bulan olay ve ortaya çıkan olgular nezdinde değerlendirilecektir. Söz gelimi ihtilâlin gerçekleşmesine zemin hazırlayan dönemin Fransa’sındaki ekonomik ve toplumsal koşulların neler olduğu anlatılmakla birlikte, ihtilâlden sonra oluşan siyasal konjonktürün Napoleon Bonaparte’ın Fransız İmparatorluğu’na uzanan yolu nasıl açtığı, Napoleon’un fethettiği yerlerde uygulamaya koyduğu kural ve kanunların günümüzde Avrupa’da uygulanan hukuki normların çoğuna etki eden nitelikleri, Kıta Avrupa’sındaki diğer devletlerin kıtada Napoleon öncesindeki duruma geri dönebilmek için gösterdiği çabalar ve bunun bir yansıması olarak addedilebilecek 1815’te düzenlenen Viyana Kongresi ile girileceği tahmin edilen Restorasyon Avrupa’sı Dönemi, buna karşılık 1830 ve 1848 Devrimleri’nin Avrupa’ya etkileri gibi konular dersin kapsamındadır.

34

TTZ875

YAKINÇAĞ SİYASİ TARİH METİNLERİ VE

TAHLİLİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:

  Bu derste, kronolojik olarak on dokuzuncu yüzyılın son yılları ile yirminci yüzyılın ilk yıllarına tekabül eden ve Yakınçağ olarak da adlandırılan Osmanlı Devleti’nin son dönemleri de denebilecek bir zaman aralığında devletin yaşamakta olduğu savaşlar, isyanlar ve bunların neticesindeki toprak kayıplarıyla içine düştüğü zor durumdan nasıl çıkabileceğine dair kaleme alınan, söz gelimi Yusuf Akçura’nın “Üç Tarz – ı Siyaset” veya Ziya Gökalp’in “Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak” gibi eserleri okunup yorumlanacaktır.

35

 TTZ877

OSMANLI DÖNEMİ AKDENİZ TARİHİ (1789-1914) 

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik:

 Bu derste on dokuzuncu yüzyılın başından itibaren Osmanlı Devleti, İngiltere, Fransa ve Rusya’nın Akdeniz Bölgesi’nde güç elde ederek nüfuz alanlarını artırabilmek adına birbirleriyle kurdukları diplomatik ilişkilerin nitelikleri ve hangi siyasi veya askeri koşullar altında nasıl değişkenlikler göstererek Birinci Dünya Savaşı öncesine kadar süregeldikleri incelenecektir.

36

TTZ879

OSMANLI DÖNEMİ ŞEHİRCİLİK TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:

 Osmanlı şehirlerinin karakteristik özelliklerinin neler olduğunun örnekler üzerinden işleneceği bu derste, mali, idari, siyasi, ticari ve askeri yönleriyle ön plana çıkan Osmanlı şehirlerinden bazıları incelenecek, bunun yanı sıra  daha önceki başkentleriyle beraber İstanbul’un tarihinin ve özelliklerinin de ayrıca üzerinde durulacaktır. Bununla birlikte Osmanlı şehir imarında eğitim, gıda, temizlik, ibadet gibi bir arada yaşamanın belli başlı unsurlarına nasıl dikkat edildiği, şehir sakinlerinin mesleki dağılımı ve bu konuda şehirlerde organize olan loncaların yeri ve önemi gibi konularda ders içerisinde anlatılacaktır.

37

TTZ881

BALKANLARIN SİYASİ TARİHİ (POLİTİCAL

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:

 Balkanlar’daki yerleşimlerde Osmanlı Devleti’nin etkilerine, bir başka deyişle Balkanlar’ın Osmanlı fetihleriyle kazandığı yeni siyasi, ekonomik ve toplumsal görünümün özelliklerine yer verilecektir. Yüzyıllar boyunca Osmanlı hakimiyetinde kalan Balkan topraklarının idari / bürokratik yapılanması ve dolayısıyla Balkanlar’ın başkent İstanbul ile olan ilişki ve iletişimi dersin bir başka konusudur. Nitekim on dokuzuncu yüzyıldan itibaren  Sırplar, Romenler, Yunanlar, Makedonlar, Boşnaklar, Hırvatlar ve Bulgarların yani Balkanlar’da yaşayan halkların neredeyse tamamının Osmanlı’ya isyan ederek ayrılma isteklerinin nedenleri ve ayrılma süreçlerindeki etkenler de ders kapsamında analiz edilecektir. Dünya savaşları sonrasında Balkanların siyasi görünümü ve bölgedeki Sovyetler Birliği etkisi de dersin konuları arasındadır.

38

 TTZ883

TANZİMAT SONRASI OSMANLI TAŞRA İDARESİ 

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik:

Tanzimat Dönemi’nde gerçekleştirilen reformlarla birlikte Osmanlı Devleti’nde taşra yönetiminin nasıl bir değişim geçirdiğinin anlatılacağı bu derste, söz konusu reformların taşrada uzun süredir hakim olan ayan ve eşrafın halk üzerindeki nüfuzunu zayıflatarak yöre sakinleri ve merkezi devlet arasındaki iletişimin doğrudan gerçekleşmesine ne ölçüde katkıda bulunduğu tespit edilecektir. Öte yandan ilk defa belediye kurumunun tesisi ve belediye meclislerinin kuruluşunun Osmanlı katılımcı yönetim düşüncesinin ilk örneklerini teşkil etmeye nasıl vesile olduğu da vurgulanacaktır. 

39

TTZ885

YAKINÇAĞ DÖNEMİ SANAYİ HAREKETLERİ 

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:

 Sanayi Devrimi’nin Osmanlı Devleti’ne etkileri anlatılarak başlanacak olan bu derste, Osmanlı Devleti’nin Avrupalı Devletler ile yaptığı ekonomik anlaşmaların her ne kadar modern çalışma ve üretim koşullarının asgari şartlarını sağlamaya başlar gibi görünse de esasen yüksek miktarda gümrük vergisi muafiyetleri vesilesiyle esasen devletin ticari hayatına büyük zarar verdiği tespit edilecektir. Bu duruma evvela İttihat ve Terakki hükümetlerinin Milli İktisat anlayışıyla karşı çıkılmaya çalışıldığı, Cumhuriyet dönemine gelindiğinde ise bu durumun Mustafa Kemal Atatürk’ün 1923 İzmir İktisat Kongresi’nde çerçevesini çizip temel prensiplerini ortaya koyduğu kendi kendine yetebilen bağımsız ekonomi anlayışıyla tamamen değiştirildiği vurgulanacaktır.

40

TTZ887

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER VE TÜRKIYE 

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: Bu derste, uluslararası örgüt olarak tanımlanan kurumların temel özelliklerinin neler olduğu işlenmekle birlikte, belli başlı uluslararası örgütlerin nitelikleri anlatılacaktır. Faaliyette bulundukları coğrafya bazında küresel veya gibi bölgesel, faaliyet alanlarına göre sivil topluma özgü veya siyasi, diplomatik, ekonomik olarak tasnif edilebilecek, Birleşmiş Milletler, NATO, Avrupa Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ve daha pek çok uluslarası örgütün tarihlerine ve faaliyetlerine derste yer verilecektir. Öte yandan Türkiye’nin bunlardan hangilerine üye olup hangilerine olmadığı ve üye olduklarının içerisindeki etkisi ve faaliyetleri de dersin kapsamı dahilindedir.

41

TTZ889

OSMANİYE TARİHİ I

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste Osmaniye’nin Eski Çağ’da Asur, Orta ve Yeni çağlarda ise Bizans, Selçuklu ve Osmanlı hakimiyetinde geçirdiği zaman dilimi anlatılmaktadır. Söz konusu medeniyetlerin Osmaniye’ye bıraktığı eserlerin nitelikleri de dersin bir başka konu başlığıdır.

42

 TTZ891

TARİHSEL SÜREÇTEN GÜNÜMÜZE ERMENİ MESELESİ

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik:  Yüzyıllarca Türklerle Ermenilerin barış içinde yaşadıklarının bilinmesi, Türk idareleri altında yaşayan Ermenilerin bu süreçte önemli sosyal, ekonomik ve kültürel kazanımlar elde ettiklerinin fark edilmesi amaçlanır. Ermeni meselesinin ortaya çıkışı, Berlin ve Ayastefanos anlaşmalarında Ermeni sorunu ve Ermeni isyanları konuları gibi konuların işleneceği bu derste ayrıca, I. Dünya Savaşı içinde Ermenilerin savaş alanı dışında bir bölgeye göç ettirilmesinin sebebinin, düşmanla işbirliği yapmaları  sonucu tamamen askeri gerekçelerle yapıldığının kavranması amaçlanır. Birinci Dünya Savaşı’nda Ermeniler, Ermeni tehciri, Sevr ve Mondros Ateşkes anlaşmalarında Ermeni Sorunu, Lozan´da Ermeni Meselesi konuları işlenir.

43

TTZ893

MİLLİ       MÜCADELE        DÖNEMİ                    İSTANBUL HÜKÜMETİ VE ANKARA İLİŞKİLERİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste, Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasından sonra, çeşitli safhalardan geçerek Ankara’da TBMM’nin açılması ile kurumsallaşmış Milli Mücadele’ye karşı İstanbul hükümetlerinin yapmış olduğu hamlelere karşılık, Ankara Hükümeti’nin sahip olduğu tutumun bir anlatımı gerçekleştirilecektir. Amasya Genelgesi’nin yayınlanmasından sonra Mustafa Kemal Paşa’yı İstanbul’a geri çağıran, dönmeyi reddedip istifa eden Paşa hakkında Erzurum Kongresi’nden de evvel yakalama kararı çıkaran İstanbul Hükümetinin Milli Mücadele’yi nasıl algılamakta olduğu derste detaylı bir şekilde anlatılırken, Ankara Hükümeti’nin Milli Mücadele’nin meşruiyetini dünyaya duyurmak adına Ankara’dan gerçekleştirdiği faaliyetlerin neler olduğunun üzerinde durulacaktır.

44

TTZ895

MİLLİ MÜCADELE’NİN SOSYO-EKONOMİK

YAPISI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste Milli Mücadele’nin toplumun hangi kesimlerinin desteğiyle başarıya ulaştığı analiz edilirken diğer yandan mücadelenin hangi ekonomik kaynaklar vasıtasıyla yürütüldüğü anlatılacaktır. Bu bağlamda, Anadolu’daki eşrafın Milli Mücadeleye katkısı, Müdafaa – i Hukuk Cemiyetleri’nin kuruluşlarına öncülük ederek cephelerde savaşmakta olan orduya para ve cephane yardımında bulunması, yine cephe gerisinde kadınların ordunun kıyafet veya yemek ihtiyacını gidermek için çalışmasının yanı sıra gazilere yardımcı olabilmek adına hemşirelik yapması gibi bir nevi topyekün seferberlik olarak da addedilebilecek bir sürecin unsurları bütün yönleriyle ele alınacaktır. Nitekim bu seferberlik hâlinin resmiyet kazanışı olarak okunabilecek Tekâlifi – i Milliye Emirleri’nin neler olduğuna bakılmakla beraber, Milli Mücadele sırasında Sovyetler Birliği ve Hindistan’tan gelen para yardımlarının nitelikleri üzerinde de durulacaktır.

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS

ANA DAL ÖĞRETİM PROGRAMI ZORUNLU DERS İÇERİKLERİ

1.       SINIF / 2.  YARIYIL

S/N

Dersin Kodu

DERSİN ADI

Z/S

T

U

L

TS

K

AKTS

1

TTZ802

UZMANLIK ALAN DERSİ (SPECİALİZATİON COURSE)

Z

4

0

0

4

0

6

İçerik: Bu dersin amacı öğrencinin kendi seçtiği bir alanda ileri düzeyde bilgi edinmesini, araştırma tecrübesi elde etmesini ve konu üzerinde oluşmuş akademik literatüre katkı yapmaya başlamasını sağlamaktır. Ders kapsamında araştırma konusu belirleme, konu hakkında kaynak taraması yapabilme, araştırma önerisinin yazılması ve araştırma tasarımı gibi konu başlıkları ele alınmaktadır.

3

TTZ806

SEMİNER (SEMINAR) (*******)

Z

0

0

0

0

0

6

İçerik: Bu dersin amacı öğrencilere araştırma sorusu geliştirme, kaynak tarama, araştırma yöntemi ve kuramsal çerçeve belirleme ve uygulama yapma becerileri kazandırmaktır. Ders kapsamında araştırma odağını güçlendirmek, araştırma sorusunu keskinleştirmek ve arıtmak, çeşitli teorik ve metodolojik yaklaşımları ve araştırma etiğini belirgin hale getirmek, arşiv ve kütüphane araştırmasıyla ilgili pratik beceriler geliştirmek ve bilimsel inceleme ve sunum becerilerinin düzenini geliştirmek gibi konular ele alınmaktadır.

4

 BES802

BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ VE YAYIN ETİĞİ (SCIENTIFIC RESEARCH METHODS AND PUBLICATION ETHICS)

(********)

Z

3

0

0

3

3

6

İçerik: Bu dersin amacı öğrencilere bilimsel araştırma yapma ve bilimsel bir rapor hazırlama yetkinliği kazandırmaktır. Ders kapsamında bilim ve bilimsel araştırma kavramları, bilimsel araştırmanın amaç ve türleri, bilimsel araştırma sürecinin planlanması, bilimsel araştırma yöntemleri, veri çeşitleri ve veri toplama yöntemleri, toplanan verilerin değerlendirilmesi, kaynak ve dipnot gösterme kuralları, rapor yazma ve sunum becerileri gibi konu başlıkları ele alınmaktadır.

5

TTZSEC2YY

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS 2. YY SEÇMELİ DERSLER

S

3

0

0

3

3

6

6

TTZSEC2YY

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS 2. YY SEÇMELİ DERSLER

S

3

0

0

3

3

6

7

TTZSEC2YY

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS 2. YY SEÇMELİ DERSLER

S

3

0

0

3

3

6

TOPLAM

16

0

0

16

12

36

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS

ANA DAL ÖĞRETİM PROGRAMI SEÇMELİ DERS İÇERİKLERİ

1.       SINIF / 2.  YARIYIL

S/N

Dersin Kodu

DERSİN ADI

Z/S

T

U

L

TS

K

AKTS

1

TTZ810

ORTA ASYA TÜRK KÜLTÜR TARIHI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bu derste, Orta Asya’da varolan Akhunlar, Göktürkler, Türgişler, Karluklar, Kırgızlar ve Uygurlar gibi Türk boylarının kurmuş oldukları devletlerdeki, yönetim usulleri, askeri taktikleri, aile hayatları, düğün ve cenaze törenleri gibi  kültürel özelliklerin neler olduğu anlatılacaktır.

2

TTZ812

TÜRKİYE SELÇUKLULARI TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:   Bu derste Selçukluların 1071 Malazgirt zaferinin akabinde Anadolu’ya yerleşerek kurdukları devletin tarihi, hükümdarlarının saltanat süreleri boyunca gerçekleşen siyasi ve sosyal olaylar nezdinde bir siyasi tarih anlatısıyla öğretilecektir.

3

TTZ814

TÜRK-MOĞOL İMPARATORLUĞU TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  On üçüncü ve on dördüncü yüzyıllar boyunca dünyanın tanıklık ettiği en büyük imparatorluk olan Moğol İmparatorluğu’nun tarihinin anlatılacağı bu derste, Moğolların kavim olarak Orta Asya’daki konumlarının Temuçin’in idaresinden önceki ve sonraki durumu karşılaştırmalı bir şekilde verilirken, Temuçin’in bütün Moğol boylarını nasıl kendi hakimiyeti altında toplayarak Cengiz Han unvanını aldığı ve imparatorluğun temellerini nasıl attığı değerlendirilecektir. Bununla birlikte Moğol fetihlerinin Avrupa’dan Sibirya’ya ve Çin’e kadar nasıl yayıldığı analiz edilirken Moğol ordularının askeri ve stratejik bakımdan bir değerlendirmesi yapılacaktır. İmparatorluğun Cengiz Han’ın ölümünden sonra oğulları ve torunları tarafından nasıl yönetilmek istendiği ve aralarındaki çıkar çatışmalarının imparatorluğu nasıl zayıflattığı da derste tahlil edilecek konulardandır. Bütün bunlara ilaveten Moğol İmparatorluğu’nun Orta Asya’da var olan diğer Türk Devletleri ile olan askeri, siyasi, toplumsal ve kültürel benzerlikleri ve farklılıkları da derste incelenecek bir başka önemli husustur.

4

TTZ816

TİMURLULAR TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  İlhanlılar Devleti’nin yıkılışının sonrasında İran ve Orta Asya coğrafyasının genel siyasi görünümünün, Çağatay kavminin on dördüncü yüzyıldaki durumuyla beraber tahlil edilerek sunulacağı bu derste, Timur’un kurduğu devletin siyasi, idari ve askeri açıdan sistematik özellikleri anlatılacaktır. Öte yandan, Timur Devleti’nde fetih politikası ve bunun Anadolu coğrafyasına yansımaları, derste değerlendirilecek bir diğer meseledir.

5

TTZ818

İSLAM KÜLTÜR VE MEDENİYETİ TARİHİ 

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:   İslam dininin yayıldığı coğrafyalarda gelişen siyasi, idari, iktisadi, bilimsel ve kültürel yapıların tarih içerindeki gelişim değişim ve dönüşümünün nasıl gerçekleştiğinin, bir başka deyişle İslam dininin söz konusu alanlardaki kendine özgü kavrayış ve pratiklerinin neler olduğunun anlatılacağı bu derste, İslam’ın anlam dünyasının çeşitli yansımalarının neler olduğuna bakılacaktır. Devlet ve şehir yönetimi ve ekonomik idare gibi meselelerde İslam devletlerinin ne gibi yöntemleri benimseyip uyguladıkları ile birlikte, İslam devletleri içerisinde gerçekleştirilen bilimsel çalışmaların insanlığın gelişiminde nasıl temel adımları teşkil ettikleri de derste incelenecek bir diğer önemli konu başlığıdır.

6

TTZ820

TİCARET TARİHİ 

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

  Bir eylem biçimi olarak ticaretin dünya tarihini şekillendirmekte nasıl bir rol üstlendiğinin anlatılacağu bu derste, özellikle Kıta Avrupa’sında Ortaçağ’ın sonlarına doğru görülmeye başlanan kapitalist / ticari canlanmanın coğrafi ve bilimsel keşiflerin de etkisiyle kıtanın dışına nasıl taşındığı ve bunun sömürgecilik ve kölelik bağlamında dünyanın farklı coğrafyalarında yaşamakta olan insanlara vermiş olduğu zararlar gözler önüne serilecektir. Bununla birlikte dünya çapında gerçekleştirmeyi başardıkları ölçüde ticari faaliyetlerin, Avrupa devletlerine sağladığı, ekonomik, siyasi, askeri ve teknolojik açıdan daha kuvvetli olma durumunun, onların siyasi ve diplomatik ilişkilerini nasıl etkilediği ve bu bağlamda gelişmekte olan kapitalist / ticari dünyada Osmanlı Devleti’nin konumunun da nasıl değiştiği derste incelenecektir.

 7

 TTZ822

ŞEHİR TARİHÇİLİĞİ VE İSLAM MEDENİYETİNDE MERKEZİ ŞEHİRLER 

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: 

  İslam medeniyetinde şehirleşmenin ve şehircilik anlayışının nasıl geliştiği, bir İslam şehrinin karakteristik özelliklerinin neler olduğu, söz gelimi İslam şehirlerinde barınma, ulaşım, yeme – içme, haberleşme ibadet etme ve eğitim görme gibi temel faaliyetlerin nerelerde gerçekleştirildiği ve bağlamda cami ve medreselerin yeri önemi gibi meseleler ders kapsamında ele alınırken, Mekke, Medine, Bağdat, Kahire, Şam gibi belli başlı İslam şehirleri de bu meselelerin bir nevi gözlemlendiği sahalar olarak incelemeye tabi tutulacaktır.

8

TTZ824

OSMANLI KLASİK DÖNEMİNDE MERKEZ VE

TAŞRA TEŞKİLATI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

  Bu derste Osmanlı idari ve askeri sisteminin merkez olarak devletin başkentlerinde ve başkentin haricindeki yerler olarak taşrada nasıl şekillendiği anlatılacaktır. Merkezi yönetim bürokrasisinin başta gelen isimlerinin bir arada bulunduğu  Divan – ı Hümayun toplantılarının nitelikleri söz gelimi bu toplantılara kimlerin katıldığı ve nelerin konuşulduğu, ordunun yeniçeriler ve tımarlı sipahiler olarak bölümlenişi, bu durumun hem Osmanlı’nın sefer organizasyonundaki ve hem de ekonomik yapısındaki yansımaları, buradan hareketle Osmanlı’da vergi toplama meselesi ve toplanan vergi çeşitleri gibi devletin var olmaya devam etmesine yönelik  başlıca usul ve uygulamaların hemen hemen on sekizinci yüzyılın sonuna kadar devam edem genel bir görünümü derste verilecektir.

9

TTZ826

YENİÇAĞ OSMANLI DİPLOMASİ TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

  Osmanlı Devleti’nin klasik dönemi olarak da kabul edilen söz konusu çağda, devletin diğer devletlerle olan diplomatik ilişkilerini nasıl yürüttüğü, askeri başarılarının söz konusu ilişkilere olan yansımaları ve bu bağlamda Osmanlı topraklarının haricine gönderilen geçici elçilerin durumu, benzer şekilde Osmanlı Devleti’ne kabul edilen yabancı elçilerin yaşadıkları tecrübeler ve Osmanlı’ya dair gözlemleri dersin kapsamı dahilindedir.

10

TTZ828

OSMANLI ARŞİV BELGELERİ II

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 Dersin bir önceki dönemde verilen kurunda öğrenci tarafından edinilen Osmanlı tarihi ile ilgili arşiv belgelerinin tanınması ve okunup anlaşılabilmesine bilgi ve becerilerin daha fazla sayıda ve daha çeşitli belge örneği okuması gerçekleştirerek geliştirilmesine devam edilirken, özellikle on dokuzuncu yüzyıldan itibaren etkisi artan modernleşme süreçlerinin devletin bürokratik yapısına etkisi ve dolayısıyla yazışma usüllerinde meydana gelen değişimler de belgeler üzerinden takip edilecektir.

11

TTZ830

19. YÜZYIL OSMANLI FİKİR HAREKETLERİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 1789’da gerçekleşen Fransız İhtilali’nin, Tanzimat Dönemi’nde kurulan Bâb – ı Âli Tercüme Odası’nda gerçekleştirilen çevirilerin ve söz konusu çevirileri gerçekleştiren kişilerden önemli bir kısmının daha sonra Hariciye Nezâreti’nde görev almasının da etkisiyle, Osmanlı entelektüelleri arasında devlet yönetiminin nasıl olması gerektiğine dair ne gibi düşüncelerin yaygınlaşmaya başladığının inceleneceği bu derste, bilhassa Osmanlıcılık ve meşruti monarşi gibi fikirlerin yansımalarına, temsilcileri Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi isimlerin eserleri üzerinden bakılacaktır.

 12

 TTZ832

II. MEŞRUTİYET DÖNEMİ SİYASİ FAALİYETLERİ

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: 

  Bu derste, 1908’de Meşrutiyet’in yeniden ilan edilmesi ile başlayan süreçte bir yandan İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin rolü anlatılırken diğer yandan İttihat ve Terakki’nin hem bir cemiyet hem de bir siyasal parti olarak kendine özgü özelliklerinin neler olduğu değerlendirilecektir. Dönemin ilk yıllarında İttihatçıların iktidar pratikleri ve 31 Mart Vakası’nın bu pratikleri nasıl dönüşüme uğrattığı, İttihatçı hükumetlerin faaliyetleri ışığında  değerlendirilecektir. Öte yandan dönemin canlı siyasal ortamında İttihat ve Terakki’ başka faaliyet gösteren partilerin özelliklerine de yer verilecektir.

13

TTZ834

OSMANLI MERKEZ VE TAŞRA TEŞKİLATINDA

MODERNLEŞME

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

  II. Mahmud Dönemi ve Tanzimat Dönemi’nde yoğun bir şekilde gerçekleştirilen bürokratik reformların Osmanlı Devlet’inde merkez - taşra ilişkilerini nasıl ve ne ölçüde değiştirdiğinin anlatılacağı bu derste, söz konusu reformların merkezi devletin gücünü taşrada uzun süredir var olan yerel güçler olan ayanların nüfuzunu azaltmaya yönelik adımlar olarak atıldığı gösterilecektir. Öte yandan merkez yönetiminde de çeşitli nazırlık ve idare meclislerinin kuruluşunun devletin modernleşmesine ne tür katkılar sağladığı değerlendirilecektir.

14

TTZ836

ATATÜRK İLKE VE İNKILÂPLARININ ANALİZİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 Cumhuriyet’in ilânından sonra Atatürk’ün gerçekleştirdiği inkılapların detaylı bir incelemeye tabi tutulacağı bu derste evvela inkılap kavramının temel bir tanımı verilmekle birlikte, hangi alanda yapılan hangi inkılabın sebepleri ve amaçlarının neler olduğunun öğrenci tarafından anlaşılması sağlanacaktır. Öte yandan Atatürk’ün dile getirdiği ilkelerinin neler olduğu, bunların her birinin anlamı, önemi ve birbirleriyle bağlantılı nitelikleri derste analiz edilecektir.

15

TTZ838

TÜRKİYE CUMHURİYETİ SOSYAL VE

EKONOMİK TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

  Bu derste, Türkiye’nin toplumsal kesimlerinin niteliklerinin çeşitli açılardan tahlili yapılmakla birlikte bu kesimlerin ekonomik koşullarının Cumhuriyet dönemi içerisindeki değişim ve dönüşümü de verilecektir. Derste ayrıca söz konusu dönüşümün siyasal yansımalarına da değinilecek, Türkiye’deki siyasal iktidar değişimlerinin arkasındaki sosyoekonomik dinamikler analiz edilecektir.

16

TTZ840

TÜRK DÜŞÜNCE TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 Bu derste Orta Asya Türk Devletleri döneminden itibaren Türklerin genellikle devlet yönetimi ve toplum yapısının nasıl olması gerektiğine dair ideal tasavvurlarının bir panoraması sunulacaktır. Söz gelimi Türklerin İslamiyet’i kabulü sonrasında Selçuklu ve Klasik Osmanlı dönemlerine, Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde ve Cumhuriyet döneminde bu konular hakkında yazdıkları eserlerle öne çıkan belli başlı entelektüellerin fikirleri değerlendirilip yorumlanacaktır.

17

TTZ842

20. YÜZYIL TÜRKİYE’SİNDEN PORTRELER

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

  Cumhuriyet tarihi boyunca söylem ve eylemleriyle, faaliyetleri ve eserleri ile siyasal, toplumsal kültürel veya bilimsel alanlarda önemli izler bırakmış kişilerden birçoğunun hayatının anlatılacağı bu derste, onların hayata bakış açıları ve Türkiye’ye dair fikirleri bunları etkilemiş olan faktörler analiz edilecektir.

 18

 TTZ844

GEÇ OSMANLI DEVRİNDEN CUMHURİYETİN İLK YILLARINA GÜNDELİK YAŞAM VE KADIN

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: 

 Bu derste Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte kadınların toplumsal hayata nasıl giderek daha fazla dahil oldukları anlatılacaktır. Başka bir deyişle bu derste Türkiye’de kadın haklarının tarihi anlatılmakla birlikte kadınların hak elde edebilmek için gerçekleştirdiği faaliyetlerin niteliği çeşitli boyutlarıyla değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Ayrıca kadınların hem Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde hem de Cumhuriyet’in ilk yıllarında toplumsal hayata sunduğu katkılar da dile getirilecektir. Bu bağlamda Meşrutiyet döneminden itibaren kadınların kurduğu cemiyet ve dernekler, Milli Mücadele döneminde ordunun ihtiyaçlarının karşılanması için kurdukları hemşirelik ve biçki dikiş kurslarını da içeren yardımlaşma dernekleri, yine Cumhuriyet döneminde ihtiyaç sahiplerine yardım etmek için kurdukları dernekler ve bunların kurucularının kimler oldukları ile birlikte gösterdikleri faaliyetler ders kapsamında incelenecektir. Öte yandan kadın haklarına dair yasal gelişmelerin de kendisine yer bulacağı derste 1917’de Aile Hukuku Kararnamesi’nin yayınlanması ve sonrasında 1926’da Medeni Kanun’un kabulüyle birlikte kadınların evlilik ve aile hayatında da ne gibi olumlu değişimler meydana geldiği anlatılacaktır.

19

TTZ846

TÜRK EĞİTİM TARİHİ

Bu derste Türklerin tarih boyunca benimseyip uyguladığı eğitim usul ve sistemlerinin bir özeti verilmekle birlikte esasen Osmanlı Devleti’nde Sultan II. Mahmut döneminde artmaya başladığı gözlemlenen okullaşmadan itibaren tarihlendirilebilecek eğitim modernleşmesinin seyrine odaklanılacaktır. Bu bağlamda Osmanlı’da açılan okulların nitelikleri ve amaçları ile devletin içerisinde bulunduğu yenileşme süreci arasındaki ilişki değerlendirilirken, söz konusu ilişkinin Cumhuriyet Dönemi’ndeki izdüşümleri olarak addedilebilecek, Tevhid – i Tedrisat Kanunu’nun ve karma eğitimin kabulü, Latin harflerinin kabulü ve Millet Mektepleri’nin açılması, Darülfünun’un İstanbul Üniversitesi’ne dönüştürülmesi ile birlikte Ankara Üniversitesi Dil – Tarih – Coğrafya Fakültesi’nin açılması gibi olaylar da ders içerisinde anlatılacaktır.

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

20

TTZ848

MİLLİ VE EVRENSEL BAKIŞLA İNSAN VE LİDER

ATATÜRK

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 Türkiye Cumhuriyet’inin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün hayatının çok boyutlu bir şekilde değerlendirileceği bu derste ailesinin ve yetiştiği çevrenin, aldığı eğitim ve gördüğü öğrenimin, hem askeri hem de siyasal yaşamında edindiği bilgi ve tecrübelerinin onun zihniyet dünyasını nasıl şekillendirdiği ve Cumhuriyet’e dair vizyonuna ne ölçüde etki ettiği anlatılacaktır. Derste Atatürk’e dair objektif bilgiler içeren belli başlı biyografilerin karşılaştırmalı bir şekilde okunarak analiz edilmesiyle birlikte, yaşamı boyunca çevresinde bulunan kişilerden anılarını yazmış olanların anlattıklarının tahlili de da onun hayatını incelerken takip edilecek yöntemlerden bir diğeridir.

21

TTZ850

ÇUKUROVA BÖLGESINDE TÜRK-ERMENI

İLIŞKILERI II

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 31 Mart Vak’ası’nın  ve dönemin büyük Avrupa devletlerinin de etkisiyle Ermenilerin başlattığı 1909 Adana Olayları’nın ve olaylar esnasında sebep oldukları mezalimin bölgedeki Türk halkına verdiği zarar anlatılarak başlanacak olan derste daha sonra, Milli Mücadele sırasında bu defa Fransız ordusunun desteğini de arkasına alarak bölgede sebep oldukları geniş çaplı zararın boyutları ele alınacak ve bu sebeple bölgede Kilikyalılar Cemiyeti’nin nasıl kurulduğuna değinilecektir. 

 22

 TTZ852

ANADOLU’DA AMERİKAN MİSYONERLİK FAALİYETLERİNİN TARİHİ

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: 

  Bu derste on dokuzuncu yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti’ne gelip yerleşmeye başlayan Amerikalı Misyonerlerin Anadolu’nun çeşitli bölge ve şehirlerinde bilhassa eğitim ve sağlık alanında gösterdikleri faaliyetlerle, Türkiye’nin sosyal ve kültürel yapısındaki etkileri anlatılacaktır.

23

TTZ854

ORTA VE YENI ASUR TARIHI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 Bu derste, M.Ö. 14. yüzyıldan M.Ö. 6. yüzyıla kadar Asurlar devletinin tecrübe ettiği siyasal, kültürel, ve askeri gelişmeler krallarının hüküm süreleri nezdinde kronolojik olarak anlatılacaktır.

24

TTZ856

GEÇ HİTİT DEVLETLERİ TARİHİ 

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 Bu derste, M.Ö. 7. yüzyılda Asurlar varlıklarına son verinceye dek Çukurova bölgesinde kurulmuş olan Karkamış, Pattin, Sam'al, Gurgum, Kummuhu, Milid, Keveh, Hilakku ve Tabal devletlerinin tarihi anlatılacaktır.

25

TTZ858

OSMANLI MODERNLEŞME TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

  Osmanlı Devleti’nin modernleşme hareketlerinin özellikle III. Selim ve onun dönemindeki Nizam – ı Cedid reformlarından itibaren başlanarak anlatılacağı bu derste daha sonra II. Mahmud ve Tanzimat Dönemi, II. Abdülhamit ve Meşrutiyet Dönemi’nde gerçekleştirilen modernleşme hamlelerinin neler olduğu anlatılacak; bu bağlamda modernleşmenin batılılaşmayla ilişkisi analiz edilecek;  modern olmanın anlamının ne olduğu ve Osmanlılar’ın modernleşmeye neden ihtiyaç duyduğu hakkında değerlendirmelerde bulunulacaktır. Bu sebeple de Osmanlı Devleti’nin bir  medeniyet biçimi olarak Batı’yı nasıl algıladığı hakkında söz konusu dönemlerde gerçekleştirilen reformlar üzerinden yorumlamalarda bulunulacaktır.

26

TTZ860

YAKINÇAĞ OSMANLI DİPLOMASİSİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

  Osmanlı Devleti’nin on sekizinci yüzyıldan itibaren Avrupa Devletleri ile olan ilişkilerinde yaşanan değişim ve dönüşümün, diplomatik yöntemlerine nasıl yansıdığı ve dolayısıyla diplomasi alanında modernleşmeye neden ihtiyaç duyduğu derste incelenecektir. Öte yandan on dokuzuncu yüzyıl boyunca Avrupalı Devletler ile kurduğu ilişkilerin diplomasi hamlelerine nasıl etki ettiği ve özellikle İngiltere, Fransa, Rusya ve Almanya ile olan ilişkilerinin Birinci Dünya Savaşı’na kadar geçen zaman içerisinde ne tür motivasyonlardan kaynaklanarak nasıl bir seyir izlediği de derste çeşitli yönleriyle analiz edilecektir.

27

TTZ862

OSMANLI PARA VE FİYAT TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 Başlangıcından sona erişine kadar Osmanlı Devleti’nin ekonomi tarihinin Osmanlı topraklarında dolaşımda olan para miktarının ve fiyatların değişimi üzerinden anlatılacağı bu derste, Osmanlı Devleti’nin ekonomik gelir kaynakları, bunlar vesilesiyle elde ettiği kazanç türleri ve bunların aynı zamanda ne gibi harcama kalemlerini de teşkil ettiği ile birlikte, zaman içerisinde, bilhassa on beşinci yüzyıldan itibaren dünyada yaşanan Coğrafi Keşifler’in de etkisiyle Osmanlı’da parasal olarak yaşanan değişim anlatılacaktır. Öte yandan on dokuzuncu yüzyıldan itibaren Avrupa devletleriyle kurulan ilişkilerde ekonominin rolü ve bu ilişkiler neticesinde ekonominin değişen niteliklerinin fiyatlaa yansıması da derste üzerinde durulacak bir diğer konu başlığıdır.

 28

 TTZ864

YAKINÇAĞ OSMANLI TARİHİNDE FİKİR HAREKETLERİ

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: 

 On dokuzuncu yüzyıldan itibaren Osmanlı entelektüel dünyasında görülmeye başlanan ve devletin nasıl yönetilmesi gerektiğine dair öneriler ihtiva eden Osmanlıcılık, Batıcılık, Muhafazakârlık ve Türkçülük gibi fikir akımlarının nitelikleri, temsilcilerinin eserleri üzerinden incelenecektir.

29

TTZ866

OSMANLI MÜELLİFLERİ TARİHİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

  Kuruluşundan itibaren Osmanlı tarihine dair ilk elden bilgileri elde edebileceğimiz tarih yazarlarının kimler olduğuna ve bunların eserlerine odaklanılacak olan bu derste Aşıkpaşazade, Naima, Peçevi, Selaniki gibi döneminin öne çıkan vakainüvislerin eserlerinden örneklere bakılacaktır.

 30

 TTZ868

OSMANLI DEVLETİ’NDE ASKERİ İSYANLAR VE DARBELER

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: 

  Bu derste, 16. yüzyılın sonu ve 17. yüzyılın ilk dönemlerinde itibaren Osmanlı Devlet’inde bilhassa Yeniçeri Ocağı’nda yaşandığı görülen ayaklanmalardan başlanarak askeri ayaklanmaların nedenleri ve nitelikleri üzerinde durulacaktır. Daha sonra 19. yüzyıla gelindiğinde ise 1876’da Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesi ve Bab – ı Âli Baskını gibi örnek olaylar üzerinden Osmanlı’da yaşanan darbelerin sebepleri ve sonuçları analiz edilecektir.

31

TTZ870

OSMANLI DEVLETI’NDE ULAŞIM VE

HABERLEŞME

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

 Kuruluş Dönemi ve Klasik Dönem’de Osmanlı Devleti’nde ulaşım ve haberleşme faaliyetlerinin nasıl gerçekleştirildiğinin anlatımıyla başlanacak olan bu derste daha sonra söz konusu alanlarda 19. yüzyılda Tanzimat döneminden itibaren gerçekleştirilen modernleşme adımlarının neler olduğuna, söz gelimi devlet içerisinde telgraf, elektrik ve demiryolu hatlarının nasıl kurulduğuna, deniz taşımacılığının nasıl bir gelişim gösterdiğine ve bunların Osmanlı Devleti’ne etkilerine yer verilecektir.

32

TTZ872

YEREL TARIH VE SÖZLÜ TARIH ÇALIŞMALARI (LOCAL HISTORY AND ORAL HISTORY STUDIES)

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

Yerel  ve sözlü tarih çalışmalarının nasıl gerçekleştirileceğine dair bir tür metodoloji dersi olan bu derste, söz konusu tarih çalışmalarının belgeler ve diğer yazılı araştırma eserleri vasıtasıyla yapılan diğer tarih araştırmalarından ne gibi noktalarda ayrıştığına, bu tür çalışmaları gerçekleştirirken nelere dikkat edilmesi gerektiğine ve bu tarih çalışmalarından elde edilen bulguların tarihin anlaşılmasına ne gibi katkılar sağlayabileceğine yer verilecektir.

 33

    TTZ874

CUMHURİYET         DÖNEMİ         TÜRK-AMERİKA İLİŞKİLERİ

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: 

Kuruluşundan itibaren Türkiye Cumhuriyeti ve Amerika Birleşik Devletleri arasında kurulan ilişkilerin siyasi, diplomatik, ekonomik ve kültürel yönleriyle çok boyutlu bir incelemeye tabi tutulacağı bu derste, Milli Mücadele, Erken Cumhuriyet ve Soğuk Savaş dönemlerinde iki devletin birbirlerine dair bakış açıları, ve bu bakış açılarının hangi olaylar ve süreçler üzerinden nasıl değişim geçirdiği ve bu değişimin iki ülke arasındaki ilişkinin seyrine etkileri tarihsel bir bakış açısıyla değerlendirilecektir.

34

TTZ876

OSMANİYE TARİHİ II

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: 

Osmaniye’nin önce Anadolu Beylikleri döneminde sonra Osmanlı Devleti idaresine girmesinin akabinde Cebel – i Bereket Sancağı adı altında tecrübe ettiği ekonomik ve sosyal değişim ve dönüşümün nasıl gerçekleştiğinin anlatılacağı bu derste ayrıca, Milli Mücadele ve Cumhuriyet dönemlerinde Adana’ya bağlı olarak geçirdiği uzun süre boyunca ve sonrasında Çukurova Bölgesi’ne sağladığı yarar ve imkanlar da detaylı bir incelemeye tabi tutulacaktır.

35

TTZ878

MİLLİ MÜCADELE’DE CEPHELER 

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasının sonrasında İtilaf Devletleri’nin Anadolu’da gerçekleştirmeye başladığı işgallere halkın evvela Kuvva – yi Milliye adı verilen yerel silahlı birlikler vasıtasıyla nasıl direniş gösterdiğinin anlatılacağı bu derste, daha sonra bu birliklerin Mustafa Kemal Paşa’nın öncülüğünde nasıl düzenli orduya dönüştürüldüğü, bu milli ordunun Anadolu’nun hangi bölgesinde hangi işgalci kuvvetlerle nasıl muharebelere girdiği ve nasıl başarıya ulaştığı, bu başarılarda alınan taktik, lojistik ve stratejik kararların neler olduğu ve bunların önemi anlatılacaktır. Bir başka deyişle Milli Mücadele’nin askeri safhasını teşkil eden olayların bütüncül bir anlatımı sunulacak ve bu bağlamda  bilhassa Batı Cephesi’ndeki I. ve II. İnönü Savaşları, Kütahya – Eskişehir Muharebesi, Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz’un detaylı bir analizi gerçekleştirilecektir.

 36

 TTZ880

MİLLİ      MÜCADELE       DÖNEMİ       TÜRK DIŞ POLİTİKASI

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik:  Milli Mücadele’nin askeri safhasında İtilaf Devletleri’ne karşı elde edilen başarıların siyasi ve diplomatik olarak TBMM Hükümeti tarafından nasıl birer kazanca dönüştürldüğünün anlatılacağı bu dersin bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolda atlan adımların uluslararası düzeydeki seyrini ihtiva ettiği söylenebilir. Bu açıdan derste öncelikle TBMM Hükümeti’nin İtilaf Devletleriyle gerçekleştirdiği diplomatik görüşmeler bu görüşmeler sırasında İtilaf Devletleri ile İstanbul hükümetlerinin tutumları ve tutumlara karşı Ankara’nın aldığı tavırlar değerledirilecek; nihayetinde Mudanya Ateşkes ve Lozan Barış Antlaşmaları’nın müzakere, hazırlanma ve imzanlanma süreçleri ayrıntılı bir şekilde anlatılacak ve böylelikle Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun nasıl gerçekleştirildiğinin çerçevesi çizilmiş olacaktır.

37

TTZ882

TARIH ARAŞTIRMALARINDA YAZIM SORUNU 

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Bir tarih araştırması yürütürken araştırmacıların nelere dikkat etmeleri gerektiğinin anlatılacağı bu derste, araştırma konularının nasıl tespit edilebileceği, tespit edilen konuya dair yeni bakış açılarının nasıl geliştirilebileceği tartışılacaktır. Bu bağlamda yürütülen araştırmanın bilimsel niteliği ve değeri açısından orijinallik ve objektiflik olgularının üzerinde durulacak ve kaynak kullanımının önemine vurgu yapılacaktır. Hatalı veya eksik kaynak kullanımının ortaya çıkarılan metinlerde nasıl problemlere yol açabileceği de derste değerlendirilecek bir diğer husustur.

38

TTZ884

14-15. YÜZYILDA İRAN VE AZERBAYCAN’DA

ŞII HAREKETLER

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: İslam dininin bir mezhebi olan Şiiliğin söz konusu coğrafyalarda nasıl benimsenip yaygınlaştığının anlatılacağı bu derste ayrıca devlet politikası olarak Şiiliği benimseyen Safevi Devleti’nin yapısı ve siyasi tarihi üzerinde durulacaktır.

39

TTZ886

TARIHI SÜREÇTE İSMÂILÎLER

S

3

0

0

3

3

6

İçerik: İslam’ın Şii mezhebinin bir alt kolu olan İsmailîliğin nasıl ortaya çıktığının anlatılacağı bu derste, İsmaililiğin diğer Şii mezheplerinde olduğu gibi kendi içerisinde de ne gibi noktalarda ayrışmalar yaşadığı ortaya konmakla birlikte, İslam tarihi içerisinde politik olarak İsmaili mezhebini benimsemiş devletlerin faaliyetlerine odaklanılacaktır. Bu bağlamda, Nizarî İsmaililiğinin kurucusu Hasan Sabbah’ın hayatına yer verilecek ve destekçileri Haşhaşilerin kimler olduklarından da bahsedilecektir.

40

TTZ888

TÜRK-İNGİLİZ İLİŞKİLERİ

S

3

0

0

3

3

6

 İçerik:   Türkiye ve İngiltere arasında, on yedinci yüzyıldan günümüze dek devam eden ilişkilerin siyasi, ekonomik, diplomatik ve kültürel boyutlarının inceleneceği bu derste, İngilizlerin bilhassa Tanzimat Dönemi’nden itibaren görülen Osmanlı modernleşmesi üzerindeki etkisi, Büyük Britanya İmparatorluğu’nun “Doğu Sorunu” perspektifinden Osmanlı Devleti’ne bakışının zaman içerisindeki değişimi ve bu değişimin Birinci Dünya Savaşı’na dek süren yansımaları gözlemlenecektir. İkinci Dünya Savaşı’na kadar olan dönemde ve savaş sırasında Türkiye Cumhuriyeti ile İngiltere arasında gerçekleşen iletişimin nitelikleri de ders kapsamında incelenecektir.

 41

 TTZ890

SEYAHATNAMELERDE AKKOYUNLU- KARAKOYUNLU TÜRKMENLERİ

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: Akkoyunlu ve Karakoyunlu devletlerinin tarihlerinin seyahatnamelere odaklanılarak bir anlatımının gerçekleştirileceği bu derste, söz konusu devletler içerisinde yaşamış Türkmenlerin kimler oldukları, nasıl yaşadıkları ve bu devletler için önemleri üzerinde durulacaktır.

42

 TTZ892

SELÇUKLU-BİZANS İLİŞKİLERİ

 S

 3

 0

 0

 3

 3

 6

İçerik: Bu derste 1071 Malazgirt Meydan Muhaberesi’nin kazanılmasının akabinde Anadolu’ya yerleşen Selçukluların on birinci yüzyıl itibariyle burada hüküm sürmekte olan bir diğer devlet olan Bizanslılarla kurduğu siyasi, ekonomik, ve kültürel ilişkilerin ayrıntılı bir anlatımı gerçekleştirilecek, zaman içerisinde iki devlet arasındaki güç dengelerinin değişmesine sebep olan faktörler bir siyasi tarih arka planıyla değerlendirilecektir.

43

TTZ894

SELÇUKLULARDA       TOPLUM      VE                                            EKONOMİ

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Selçuklu Devleti’nin kendine özgü özelliklerinin değerlendirileceği bu derste, sosyal ve iktisadi bakımdan hem çağdaşı hem de kendisinden önceki Türk – İslam devletleri ile gösterdiği benzerlik ve farklılıklar anlatılacaktır. Söz gelimi Selçukluların hukuk, vergi ve ordu sistemleri ve bunların birbiriyle ilişkisi derste incelenecektir.

44

TTZ896

ORTAÇAĞ TARİHİNİN FARSÇA KAYNAKLARI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Ortaçağ’da var olan Türk ve İslam devletlerinin tarihinin anlaşılması için incelenmesi gereken kaynak türlerinin inceleneceği bu derste, o dönemde yaşamış tarihçilerce Farsça kaleme alınmış çeşitli türden eserlerin tanıtımı yapılacak ve bunlar üzerinden yapılan araştırmalarda bilhassa Ortadoğu ve Anadolu coğrafyasında var olmuş devletler hakkında ne gibi bilgilere ulaşılabileceği değerlendirilecektir.

45

TTZ898

ORTAÇAĞ TARİHİNİN ARAPÇA KAYNAKLARI

S

3

0

0

3

3

6

İçerik:  Ortaçağ’da var olan Türk ve İslam devletlerinin tarihinin anlaşılması için incelenmesi gereken kaynak türlerinin inceleneceği bu derste, o dönemde yaşamış tarihçilerce Arapça kaleme alınmış çeşitli türden eserlerin tanıtımı yapılacak ve bunlar üzerinden yapılan araştırmalarda bilhassa Ortadoğu ve Anadolu coğrafyasında var olmuş devletler hakkında ne gibi bilgilere ulaşılabileceği değerlendirilecektir.

TARİH TEZLİ YÜKSEK LİSANS

ANA DAL ÖĞRETİM PROGRAMI ZORUNLU DERS İÇERİKLERİ

2.       SINIF / 4.  YARIYIL

S/N

Dersin Kodu

DERSİN ADI

Z/S

T

U

L

TS

K

AKTS

1.

TTZ804

UZMANLIK ALAN DERSİ (SPECİALİZATİON COURSE)

Z

4

0

0

4

0

6

İçerik: Bu dersin amacı, tez çalışmasına başlayan öğrencinin tezi ile ilgili konulara hâkim olmasını, tezini yürütmesini ve sonuçlandırmasını sağlamaktır. Ders kapsamında tez konusu hakkında temel birincil ve ikincil kaynakları kavrayabilme, tez çalışma alanı ile ilgili güncel yayınları takip edebilecek veri tabanlarını kullanabilme, tez çalışmasında ortaya çıkabilecek sorunlar için çözüm önerileri oluşturabilme, alanında daha önce yapılan çalışmaları eleştirel ve karşılaştırmalı bir bakış açısıyla inceleyebilme ve tez çalışmasının bilim alanında ve toplum üzerindeki uzun vadeli sonuçlarını değerlendirebilme gibi konular ele alınmaktadır.

2.

TTZ808

TEZ ÇALIŞMASI (THESİS)

Z

0

0

0

0

0

24

İçerik: Bu dersin amacı, öğrencinin tez içeriği oluşturmak, araştırma yapmak, bulguların analiz ve sentezini yapmak, tezini yazmak ve bunu akademik kurallar çerçevesinde sunmasını sağlamaktır. Bu ders kapsamında tez yazımı ile ilgili genel kurallar ve yaklaşımlar, yayımlanmış araştırma raporlarını ve makaleleri eleştirel okuma, anlama, sentez yapma, karşılaştırma ile ilgili uygulamalar, kaynak tarama ve kaynaktan alıntı yapma ve akademik yazım kuralları ile ilgili etik ve biçimsel ilkeler gibi konular ele alınmaktadır.

TOPLAM

4

0

0

4

0

30